Linux & Πολιτική

Οι Πιγκουίνοι στην πολιτική; Με δεδομένο ότι η πλατφόρμα των Windows, και του «κλειστού» λογισμικού γενικότερα, κυριαρχεί συντριπτικά, χρειάζεται θάρρος μια κυβέρνηση να προκρίνει το ελεύθερο, «ανοιχτό» λογισμικό για τα σχολεία. Έστω κι αν ο μόνος λόγος είναι το κόστος. Το διακύβευμα είναι μεγάλο για τους κολοσσούς του λογισμικού και το ρίσκο που αναλαμβάνουν οι πολιτικοί αντίστοιχο. Βλέπετε, η κοινότητα του ανοιχτού λογισμικού ούτε επενδύσεις μπορεί να τάξει, ούτε, το σημαντικότερο, προεκλογικές εκστρατείες να στηρίξει.

KDE firestarter

Χρωστάμε να πούμε (σωστά, Χρήστο;) πώς κάνουμε τον firestarter να ζητάει password μέσω του kdesu αντί μέσω του gksu που είναι GNOME εφαρμογή. Όχι ότι είναι κακό να γίνεται μέσα από το gksu, είναι καθαρά αισθητικοί οι λόγοι.

Λοιπόν, για να δουλεύουν όλα σωστά, ακόμη κι αν αποφασίσουμε κάποια στιγμή να βάλουμε και το GNOME να κάνει παρέα στο KDE.

Υπάρχει ένα αρχείο, το /usr/share/applications/firestarter.desktop. Φτιάχνουμε ένα αντίγραφο με όνομα firestarter-kde.desktop. Πώς; Σ' ένα παράθυρο τερματικού δίνουμε τις εντολές:

cd /usr/share/applications
sudo cp firestarter.desktop firestarter-kde.desktop

Ανοίγουμε το πρώτο από αυτά τα δυο αρχεία με δικαιώματα υπερχρήστη, δηλαδή, στο τερματικό γράφουμε:

kdesu kate firestarter.desktop

(είμαστε ήδη στο /usr/share/applications, εντάξει;)
Προσθέτουμε (στο τέλος) την παρακάτω γραμμή:

NotShowIn=KDE

Αποθηκεύουμε, κλείνουμε και ανοίγουμε το άλλο αρχείο:

kdesu kate firestarter-kde.desktop

Προσθέτουμε (στο τέλος) τις παρακάτω δύο γραμμές:

OnlyShowIn=KDE
X-KDE-SubstituteUID=true

Βρίσκουμε τη γραμμή που γράφει:

Exec=gksu /usr/sbin/firestarter

και τη διορθώνουμε σε:

Exec=/usr/sbin/firestarter

Αποθηκεύουμε, κλείνουμε, ξαναξεκινάμε το γραφικό περιβάλλον (CTRL + ALT + BACKSPACE) κι αυτό ήταν!

Ψιλοάχρηστα πράγματα αλλά ενδεικτικά του ότι μπορούμε να κάνουμε τα πράγματα να δουλεύουν ακριβώς όπως θέλουμε.

Firestarter

Ένας firewall ποτέ δεν έβλαψε κανέναν! Και μην ακούσω κοτσάνες του τύπου με το linux δεν έχεις τίποτε να φοβηθείς. Και το linux μπορεί να το χτυπήσει ένας κακόβουλος, απλά με τα windows τα πράγματα είναι πιο απλά για τον επίδοξο εισβολέα πρώτ' απ' όλα επειδή windows χρησιμοποιεί η συντριπτική πλειοψηφία, και μάλλον το 100% των απονήρευτων χρηστών.

Λοιπόν, πάμε να βάλουμε ένα καλό και πρακτικό firewall! Χμμμ, δεν έχουμε και λίγες επιλογές... Τελικά καταλήγουμε στο firestarter, δεν ειναι KDE εφαρμογή, είναι GNOME, αλλά αυτό λίγο μας ενοχλεί, έτσι; Φυσικά(;) χρειάζεται δικαιώματα υπερχρήστη για να τρέξει, και αυτό που μας ξενίζει είναι το αρχικό παράθυρο που ζητεί το password. Καμμία σχέση με το γνωστό διάλογο που ξέραμε από το KDE κι αυτό γιατί χρησιμοποιεί το παράθυρο διαλόγου του GNOME! Αλλά αυτό διορθώνεται.

Τρέχουμε τον Wizard των ρυθμίσεων (Firewall -> Run Wizard) και κάνουμε τις ρυθμίσεις που θέλουμε. Προφανώς θέλουμε το firewall να «τρέχει» αυτόματα γι' αυτό από το μενού Edit -> Preferences, στην επιλογή Firewall, Startup and persistence τσεκάρουμε όλες τις επιλογές. Τώρα, περιμένουμε ο firewall να ξεκινά αυτόματα, σωστά; Λάθος!

Εμείς σωστά τα κάναμε αλλά το πρόγραμμα τα έκανε στραβά! Πού είναι το θέμα και πώς λύνεται; Το ποβλημα είναι στο αρχείο . Αυτό το αρχείο δεν λέει τίποτε στο kubuntu. Να τι πρέπει να κάνουμε: ανοίγουμε ένα παράθυρο τερματικού και γράφουμε (όχι δικαιολογίες):

sudo mv /etc/dhclient-exit-hooks /etc/dhcp3/dhclient-exit-hooks.d/start_firestarter

Μία γραμμή/εντολή είναι το παραπάνω. Πού ήταν το ζήτημα; Μα ότι το επίμαχο αρχείο δεν έπρεπε να βρίσκεται χύμα στο /etc αλλά στο /etc/dhcp3/dhclient-exit-hooks.d. Του αλλάξαμε και τ' όνομα, να μην μπερδευόμαστε. Τόσο απλά! Τώρα που ξέρετε μπορείτε να το κάνετε με τον konqueror, χωρίς να χρησιμοποιήσετε το τερματικό!

Taxisnet

...κι εκεί που πας, λοιπόν, να συμπληρώσει ηλεκτρινικά τις δηλώσεις σου, νάσου που πρέπει να «κατεβάσεις» το προγραμματάκι που δίνει το taxisnet για να συμπληρώσεις το E9. Μικρό το κακό, λες, υπάρχει και για Linux! Μέχρι που το κατεβάζεις, είναι σε Java, κι ανακαλύπτεις ότι άνθρακες ο θησαυρός. Με τα πολλά διαπιστώνεις ότι πρέπει να εγκαταστήσεις το πακέτο libgcj7-awt. Πουθενά δεν το έλεγε. Απλά, τρέχοντας την εφαρμογή στην κονσόλα (java -jar E92007.jar), κάτι γράφει ότι δε βρίσκει κάτι gcj bindings του AWT οπότε πονηρεύεσαι. Τελικά αφού τρέξει η εφαρμογή ανακαλύπτεις ότι, ούτε σώζει τίποτε, ούτε ελληνικά μπορείς να γράψεις. Τελευταία προσπάθεια, θα εγκαταστήσω την έκδοση για Windows και θα την τρέξω μέσ' από το wine, θα γίνει τίποτε; Τίποτε! Τζίφος! Άντε πίσω στα Windows, μόνο και μόνο για ένα παλιο-Ε9. Να γιατί δεν μπορούμε χωρίς τα Windows τελικά, για όλες αυτές τις μικροεφαρμογές που υποχρεωνόμαστε να χρησιμοποιούμε. Τι να πεις, τι να 'μολογήσεις...

Περιμένω να ωριμάσει η μεταφορά (porting) της πλατφόρμας .ΝΕΤ στο Linux, το project Mono, δηλαδή. Να δούμε προγράμματα γραμμένα σε .ΝΕΤ να τρέχουν στο Linux κανονικά, χωρίς recompile και το αντίστροφο! Με τη φόρα που έχει πάρει το .NET λέτε σε 3 -4 χρονάκια όλες οι καινούργιες εφαρμογές να τρέχουν εγγενώς σ' όλα τα λειτουργικά;

7.04

Στις 19 Απριλίου βγήκε η οριστική έκδοση 7.04 του kubuntu (και του ubuntu, βέβαια), κωδική ονoμασία feisty fawn! Μέχρι στιγμής δεν έχω βρει κάτι που να μην «παίζει»! Όλα λειτουργούν άψογα, με μοναδική εξαίρεση το ενσωματωμένο modem που δεν το έχω δοκιμάσει μέχρι σήμερα - ένα τηλεφωνικό καλώδιο 5 μέτρων θέλω, αλλά η αναβλητικότητα βλέπετε! Άντε, να λειτουργήσουμε και το modem να κλείσουμε και το στόμα του φίλου που μας έλεγε με συγκατάβαση «ε, linux, τα μισά παίζουν τα μισά δεν παίζουν»! Να είμαστε σ' επαφή και το καλοκαίρι βρε αδελφέ!

Περί fonts

Ένας λόγος που η Microsoft έχει επιβάλει τα Windows ως το de-facto standard στα λειτουργικά συστήματα είναι ότι έχει επενδύσει πάρα πολλά για να προσφέρει ένα οπτικά άρτιο και εύχρηστο περιβάλλον εργασίας. Η ποιοτική απεικόνιση των χαρακτήρων είναι ένας από τους βασικότερους παράγοντες ενός άρτιου περιβάλλοντος εργασίας, και σ' αυτόν τον τομέα η Microsoft παίρνει άριστα με τις εξαιρετικής ποιότητας γραμματοσειρές που παρέχει με τα Windows αλλά και με την άριστη μηχανή font rendering, πώς δηλαδή οι γραμματοσειρές γίνονται pixelστην οθόνη. Το πόσο σημαντικές είναι οι καλής ποιότητας γραμματοσειρές σ' ένα περιβάλλον εργασίας το γνωρίζουν πολύ καλά όσοι είχαν την ατυχία να κάνουν τα πρώτα τους βήματα στα Windows με τα αλήστου μνήμης HellasArial.

Η κονότητα του Linux γενικά υστερούσε σ' αυτόν τον τομέα μέχρι πρόσφατα. Ένας λόγος είναι ότι άλλο πράγμα είναι να γράφεις κώδικα κι άλλο πράγμα να σχεδιάζεις γραμματοσειρές. Και οι επαγγελματίες του χώρους της τυπογραφίας δεν δουλεύουν δωρεάν. Ένας άλλος λόγος είναι το εξωφρενικό και γελοίο καθεστώς με τις πατέντες. Δεν είναι χώρος εδώ να πραγματευθούμε αυτό το τεράστιο ζήτημα, απλά είμαι κάθετα αντίθετος σε κάθε έννοια πατέντας. Θεωρώ ότι παρθενογέννεση δεν υφίσταται πουθενά, επομένως ούτε στις καινοτομίες - και πόσες καινοτομίες διάολε είναι πραγματικές καινοτομίες;. Άρα όποιος αξιώνει πατέντα σε μια επινόησή του στην πραγματικότητα ιδιοποιήται εργασία που ληδη έχει επιτελέσει ολόκληρη η κοινωνία μόνο και μόνο επειδή τοποθέτησε την τελευταία βίδα. Λοιπόν, φάινεται πως η Apple έχει πατεντάρει κάποια πράγματα στην τεχνολογία των γραμματοσειρών True Type σχετικά με τη δυνατότητα να αναγνώσει κανείς την πληροφορία που εμπεριέχουν, ενώ κάτι ανάλογο τοπίο αν και πιο θολό, υπάρχει και με την τεχνολγία Clear Type της Microsoft! Κάτι, δηλαδή, σαν να αγοράσω ένα βιβλίο πχ. και να έχει πατενταριστεί το να διαβάσω το επίμετρό του ας πούμε! Πράγματα παράλογα πέρα για πέρα - αλλά στον κόσμο που ζούμε τάτοια παράλογα συμβαίνουν καθημερινά και έχουμε μάθει να τα θεωρούμε αυτονόητα.

Λοιπόν, ένας λόγος που οι γραμματοσειρές στο Linux δεν είναι τόσο ποιοτικές όσο στα Windows και στο MacOs είναι και αυτό το καθεστώς με τις πατέντες. Άντε να γράψεις κώδικα για το font rendering που να είσαι 100% βέβαιος ότι δεν παραβιάζει πατέντες. Επόμενο, λοιπόν, και το φτωχό, σχετικά, αποτέλεσμα.

Παρ' όλ' αυτά, η λύση υπάρχει! Εκτός της επίσημης διανομής του (k)ubuntu κάποιοι έχουν ενσωματώσει στις βιβλιοθήκες του font rendering (Freetype, Xft) διάφορα patch που έχει προτείνει ο καλός κος David Turner τα οποία βελτιώνουν δραματικά το αποτέλεσμα. Στην Ευρώπη που δεν υπάρχουν (ακόμη, και έυχομαι για πάντα) πατέντες στο λογισμικό μπορούμε, λάθος, επιβάλλεται να τις χρησιμοποιούμε. Πώς;

Πρώτον, ανοίγουμε ένα παράθυρο τερματικού (console) και δίνουμε τις ακολουθες εντολές:

gpg --keyserver pgp.mit.edu --recv-key D0AFFF5E937215FF
gpg -a --export D0AFFF5E937215FF | sudo apt-key add -

Δεν είναι ντε και καλά απαραίτητο αυτό το βήμα, αλλά αν δεν το κάνουμε μετά το σύστημα θα διαμαρτύρεται ότι τα πακέτα που πάμε να φορωσουμε δεν είναι πιστοποιημένα.

Δεύτερον, ανοίγουμε το Adept και πάμε στο Adept -> Manage Repositories. Στην καρτέλα Third-Party Software, κλικ στο Add... και γράφουμε:

deb http://www.telemail.fi/mlind/ubuntu/ feisty fonts

Κλικ στο OK, μετά Close και τέλος Fetch Updates για να ενημερωθεί το αρχείο με τα πακέτα προγραμμάτων. Θα διαπιστώσουμε ότι υπάρχουν αναβαθμισμένα πακέτα για εγκατάσταση: είναι οι «πειραγμένες» βιβλιοθήκες Freetype και Xft. Αν δεν έχετε την τελευταία έκδοση του Adept ή χρησιμοποιείτε άλλη εφαρμογή package management (πχ. το Synaptic) πρέπει απλά να προσθέσετε στον κατάλογο με τα repositories το παραπάνω.

Τρίτον, επιστρέφουμε στο παράθυρο του τερματικού και δίνουμε την εντολή:

sudo dpkg-reconfigure fontconfig

Θα δείτε πολύ μεγάλη βελτίωση στα fonts. Συνιστώ να χρησιμοποιήσετε sans-serif (ή τα DejaVu Sans, το ίδιο ακριβώς είναι) με ενεργοποιημένο το antialias και με full hinting.

Alpha - Beta

Το να δουλεύεις με προεκδόσεις alpha και πρώιμες beta δεν είναι και το πιο εύκολο πράγμα. Κάθε βδομάδα θα υπάρχουν πάμπολλες αναβαθμίσεις και τουλάχιστον δύο στον πυρήνα (kernel) του λειτουργικού. Μέχρι να κατασταλάξει η έκδοση 7.04 θα έχουμε συνεχώς προβληματάκια. Προς το παρόν τα περισσότερα είναιο στο hardware και ειδικότερα στις τρεις παραδοσιακά προβληματικές ενσωματωμένες συσκευές: κάμερα, μικρόφωνο, card reader.

Κάποια στιγμή, νομίζω ήταν με την έκδοση 2.6.19 του πυρήνα, το ενσωματωμένο μικρόφωνο λειτούργησε! Μετά ούτε φωνή, ούτε ακρόαση. Και να φανταστείτε ότι ...αναβάθμιζα! Μέχρι πρόσφατα η κάμερα δεν δούλευε. Τώρα (πυρήνας 2.6.20-13) λειτουργεί μια χαρά. Ο card reader δούλευε μια χαρά μέχρι πριν 10 μέρες, τώρα το linux βλέπει την κάρτα ως συσκευή αλλά δεν την προσαρτά (mount), πρέπει να το κάνω χειροκίνητα! Να δουλεύουν και οι τρεις συσκευές μαζί δεν το 'χω καταφέρει. Αν για κάτι νοσταλγώ τα win είναι που όλες οι συσκευές παίζουν - αλλιώς απλά δεν πουλιούνται.

Α, σύνδεσα επιτέλους και το εκτυπωτή μου, έναν HP Photosmart 7200, που τόσο καιρό είχα αμελήσει να κάνω. Από τα System Settings του Kubuntu όλα πήγαν ρολόι και κατάφερα να κάνω και την πρώτη μου μου εκτυπώση από το linux - ένα ιντερνετικό boarding pass αν είστε περίεργοι!

digiKam

Η «αναβάθμιση» σε feisty μ' έχει ταράξει! Κάθε τρεις και λίγο καινούργιες αναβαθμίσεις, άλλα πράγματα δουλεύουν καλύτερα, άλλα χειρότερα, τέλος πάντων, ας πρόσεχα όταν έβαζα έκδοση alpha!

Ο HP έχει υποδοχή για κάρτες μνήμης. Τη δοκίμασα πρόσφατα με μια mini-SD (με τον αντάπτορά της για κανονική SD) και, ω του θαύματος, όλα δούλεψαν κατ΄ ευχήν! Το σημειώνω γιατί γενικά οι υποδοχές καρτών μνήμης στα laptop έχουν φήμη ότι δεν συνεργάζονται καλά με το linux!

Ο σκοπός του εγχειρήματος ήταν να μεταφέρουμε κάποιες φωτογραφίες από την mini-SD στον υπολογιστή. Έτσι ανακαλύψαμε το καταπληκτικό πρόγραμμα που ακούει στο όνομα digiKam! Αν συνδυαστεί με το πακέτο digikamimageplugins, που συνιστώ να το εγκαταστήσετε πάραυτα, έχετε μια καταπληκτική εφαρμογή για τη διαχείριση των φωτογραφιών σας! Καθώς έχω χρησιμοποιήσει διάφορα αντίστοιχα προγράμματα στα Windows, καταλήγοντας (και πληρώνοντας) στο Paint Shop Photo Album μπορώ να διαβεβαιώσω πως το digiKam είναι κορυφαίο!

Μοναδικό πρόβλημα, για μένα, το ότι δεν παρέχει τη δυνατότητα να τυπώνενται αυτόματα ημερομηνία στη φωτογραφία από τα EXIF data, αλλά πάντοτε υπάρχουν περιθώρια για βελτιώσεις.

Feisty

Κάναμε το λάθος και «αναβαθμιστήκαμε» στην προέκδοση της επερχόμενης έκδοσης του Kubuntu 7.04 (κωδική ονομασία Feisty Fawn). Είναι ακόμη σε επίπεδο alpha, έχει πολλά μικροπροβληματάκια (πχ. η εναλλαγή πληκτρολογίου τα 'παιξε) ενώ ακόμη δεν είδαμε φως στη λειτουργία του μικροφώνου και της κάμερας. Ίδωμεν!

Προς το παρόν προσπαθώ το ακατώρθωτο! Να συνδέσω το Windows Mobile 2005 smartphone που έχω (ένα Qtek 9100) και να το διαχειριστώ μέσα από το Kubuntu, περίπου όπως κάνω με το ActiveSync μέσα απ' τα Windows!

Όλα δουλεύουν;

Εϊπαμε ότι όλα δούλευαν ρολόϊ όταν εγκαταστήσαμε το kubuntu; Γράψτε λάθος! Λοιπόν, μικρόφωνο και ενσωματωμένη κάμερα δεν λειτουργούν!

Σχετικά με το μικρόφωνο, ούτε το ενσωματωμένο μικρόφωνο, ούτε εξωτερικό λειτουργούν! Δοκιμάσαμε ό,τι μπορούσαμε να δοκιμάσουμε, ψάξαμε όλα τα fora, τίποτε! Καμμία λύση! Το μόνο που καταφέραμε να βρούμε ήταν ότι το πρόβλημα είναι γνωστό (πάλι καλά) και ότι θα λυθεί στην τελική έκδοση 1.0.14 του υποσυστήματος ALSA (το υποσύστημα που φροντίζει να έχουμε ήχο στο linux). Άντε να δούμε! Αν όλα πάνε καλά, η τελική έκδοση 7.04 του kubuntu θα έχει λύσει το πρόβλημα. Το πρόβλημα, πάντως, σχετίζεται με το συγκεκριμένο chip που έχει ο HP Pavillion dv6000, το Conexant 5045, και σε άλλες ανάλογες κάρτες ήχου (Intel HDA) δεν υπάρχει.

Να σημειώσουμε, ότι και στα windows, ενώ το μικρόφωνο λειτουργεί, κάτι δεν πάει καλά στον driver με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατόν να επιλέξεις τη πηγή του ήχου (ενσωματωμένο μικρόφωνο, εξωτερικό, line-in). Να, λοιπόν, που και τα win έχουν προβλήματα με ελαττωματικούς driver!

Με την ενσωματωμένη κάμερα έχουμε βρει κάτι αλλά μεχρι στιγμή δεβν το έχουμε δοκιμάσει. Εδώ ελπίζουμε να είμαστε πιο τυχεροί!

Πρέπει να τονίσουμε ότι τα προβήματα με το hardware, που ουσιαστικά είναι προβλήματα οδηγών, δεν οφείλονται στην κοινότητα του Linux που κάνει ότι περνά από το χέρι της, αλλά στους κατασκευαστές που έχουν γραμμένο στα παλιά τους τα παπούτσια (να μη γράψουμε τίποτε χειρότερο) τον κόσμο του Linux. Δεν είναι τόσο ότι δεν φροντίζουν να γράψουν driver, κάτι που κάνουν για τα windows, όσο ότι απαξιούν να δημοσιοποιήσουν τα interface του harware ώστε να καταφέρουν οι φιλότιμοι προγραμματιστές του Linux να γράψουν κατάλληλους driver. Είπατε τίποτε για μονοπώλια, ανταγωνισμό κλπ;

Ελληνικά;

Μέχρι εδώ όλα καλά, αλλά Ελληνικά πώς θα γράφουμε; Πολύ απλά:

System Settings -> Regional & Language -> Keyboard Layout

Επιλέγουμε Enable keyboard layouts, βρίσκουμε το Greece από τα Available layouts και κλικ στο Add. Να μην ξεχάσουμε να επιλέξουμε Layout variant το extended!

Στην καρτέλλα Xkb options επιλέγουμε Enable xkb options κι από τη λίστα των επιλογών το Adding the Eurosign to certain keys για να έχουμε το σύμβολο του Ευρώ. Κλικ στο Apply κι έτοιμοι!

Τώρα, μπορούμε να πάμε στις επιλογές Regional & Language και να ορίσουμε County την Ελλάδα (βρίσκεται στην ομάδα Europe, Southern).

Λένε ότι στο KDE δεν υπάρχει η δυνατότητα να εναλάσσονται οι γλώσσες του πληκτρολογίου με τον πολύ συνηθισμένο τρόπο του Alt+Left Shift όπως στο GNOME και τα Windows. Ουδέν ψευδέστερον τούτου! Απλά, χρειάζεται λίγη δουλειά με το χέρι:

Ανοίγουμε την Kate (στην ομάδα Utilities). File -> Open, κλικ στο Home Folder κσι στη γραμμή Location γράφουμε:

.kde/share/config/kdeglobals

και Open. Ψάχνουμε τη γραμμή που γράφει:

Switch to Next Keyboard Layout=...

σβήνουμε ό,τι υπάρχει μετά το ίσον (=) και γράφουμε:

Switch to Next Keyboard Layout=Alt+Shift_L

Σώζουμε, κλείνουμε και reboot. Τώρα εναλάσσουμε τις γλώσσες του πληκτρολογίου με τον πλέον συνηθισμένο τρόπο!

Να επισημάνουμε κάτι που δεν μας αρέσει και δεν μας εξυπηρετεί καθόλου. Όταν το πλητρολόγιο είναι στα Ελληνικά δεν δουλεύουν τα που περιλαμβάνουν γράμμα του λατινικού αλφαβήτου (πχ. Ctrl+C, Ctrl+Alt+K που είναι η προεπιλογή για την αλλαγή γλωσσών πληκτρολογίου κλπ.). Πάρα πολύ ενοχλητικό και διορθώνεται μόνο με ριζικές επεμβάσεις σε αρχεία του συστήματος. Γίνεται, αλλά είναι για προχωρημένους.

Για να μη χαθούμε...

...θα βρούμε πολλές χρήσιμες συμβουλές στο ubuntuguide.org. Εντάξει, θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε και τη γραμμή εντολών, αλλά δεν τα θέλουμε όλα point-and-click, έτσι δεν είναι;

Το kubuntu δεν εγκαθιστά τον firefox! Χρησιμοποιεί τον πολυπράγμονα konqueror. Μια χαρά browser είναι κι αυτός και πολύ πιο «ελαφρύς». Επειδή όμως μας λείπουν τα καμμιά δεκαπενταριά extension του firefox που μας κάνουν τη ζωή πιο ...δύσκολη ;-) τον εγκαθιστούμε μέσα από το adept.

Καλό το adept αλλά υπάρχει και το synaptic που προσωπικά μ' αρέσει πιο πολύ. Δεν είναι εφαρμογή του KDE, είναι εφαρμογή του GNOME, αλλά αυτό δεν είναι πρόβλημα. Με το synaptic είναι πολύ πιο εύκολη η διαχείριση των repositories και επιπλέον αν κάποιο πακέτο υπάρχει σε διάφορες εκδόσεις μπορούμε να ορίσουμε στο σύστημα να κρατήσει μια συγκεκριμένη, κι όχι την πλέον καινούργια! Αυτό μπορεί να είναι χρήσιμο όταν μια καινούργια έκδοση δεν είναι όσο σταθερή θα θέλαμε κλπ. κλπ.

Μια που τ' αναφέραμε, ας κάνουμε τις GNOME εφαρμογές (πιο σωστά, τις εφαρμογές που χρησιμοποιούν τις εργαλειοθήκες GTK) να έχουν όψη λες κι είναι εφαρμογές του KDE. Από το κέντρο ελέγχου του KDE (Μενού -> System Settings) επιλέγουμε Appearance -> GTK Styles and Fonts και κάνουμε τις ανάλογες ρυθμίσεις.

Είναι καλή ιδέα να εγκαταστήσουμε το πακέτο msttcorefonts. Σωστά μαντεύεετε, είναι γραμματοσειρές της Microsoft που για κάποιο διάστημα κυκλοφορούσαν ελεύθερες στο site της. Περιλαμβάνονται τα Arial, τα Times New Roman, τα Courier New, τα Verdana κλπ. αλλά όχι τα Tahoma.

Το μεγάλο πρόβλημα του Linux ήταν πάντοτε οι γραμματοσειρές. Ο σχεδιασμός γραμματοσειρών δεν είναι απλή υπόθεση και σίγουρα δεν μπορεί να γίνει από έναν ενθουσιώδη προγραμματιστή χωρίς τη συνέργεια ενός επαγγελματία. Βλάκες είναι στη Microsoft που χρυσοπληρώνουν για να έχουν καλοσχεδιασμένες γραμματοσειρές για τα Windows; Η κατάσταση πάντως, έχει βελτιωθεί σημαντικά στο Linux, αρχικά με οικογένεις FreeSans, FreeMono & FreeSerif, και κατόπιν και τις οικογένειες DejaVu που βασίζονται στα Bitstream Vera που η Bitsτream είχε την καλοσύνη να διαθέσει ελέυθερα στην κοινότητα του Linux. Τα DejaVu έχουν πλέον και πολύ καλά σχεδιασμένα Ελληνικά, και δεν υπάρχει ουσιαστικός λόγος να μην τα χρησιμοποιούμε.

Το KDE, πάντως, μας δίνει τη δυνατότητα να εγκαταστήσουμε κι άλλες γραμματοσειρές που έχουμε νόμιμα (πχ. από την εγκατάσταση των Windows στο δίσκο μας) με τη σχετική επιλογή στο κέντρο ελέγχου του KDE (Μενού -> System Settings -> Appearance -> Font Installer).

Το ζήτημα των γραμματοσειρών με ταλαιπώρησε, είναι η αλήθεια, μέχρι να βρω τις ρυθμίσεις που μου άρεσαν περισσότερο (ενώ στα Windows τα πράγματα είναι απλούστερα: ακολουθείς ό,τι έχει διαλέξει η Microsoft!). Λοιπόν, Γραμματοσειρές DejaVu Sans 9 pt. γενικά, σε bold και 10pt. για τους τίτλους των παραθύρων και Monospace 10pt. (στην πραγματικότητα είναι DejaVu Mono) όπου χρειάζεται γραμματοσειρά σταθερού εύρους (fixed). Ναι στο antialias, hinting full και subpixel hinting. Αυτά!

Δίκτυο

Στο Internet συνδέομαι μέσω ασύρματου access point. Για καλή μου τύχη είχα ορίσει κρυπτογράφηση WEP, το setup του kubuntu αναγνώρισε το δίκτυο κανονικά, ζήτησε το κλειδί του δικτύου και συνδέθηκε. Πρόβλεψη όμως για κρυπτογράφηση WAP, που θεωρείται ασφαλέστερη, δεν υπάρχει. Τι κάνουμε; Εγκαθιστούμε το ΚΝetworkΜanager!

Η εγκατάσταση εφαρμογών στο Linux γενικά δεν έχει καμμιά σχέση με την εγκατάσταση στα Windows. Στο Linux υπάρχουν αυτόνομα πακέτα με αλληλοεξαρτήσεις. Ποτέ δεν εγκαθιστάς κάτι που δεν χρειάζεται, ποτέ δεν εγκαθιστάς δυο φορές κάτι που κάνει την ίδια δουλειά! Για την άρτια διαχείριση των πακέτων υπάρχουν οι σχετικές εφαρμογές και στην περίπτωση του kubuntu, όπως και σε κάθε διανομή που βασίζεται στο Debian, τα λεγόμενα repositories. Εμείς, το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να χρησιμοποιήσουμε ένα στο διαχειριστή πακέτων του kubuntu, που λέγεται adept, και να ενημερώσουμε, αν χρειάζεται, τον κατάλογο με τα repositories.

To Adept θα το βρούμε στην ομάδα System του κύριου μενού. Το kubuntu θα μας ζητήσει το password μας, επειδή το Adept τρέχει με δικαιώματα διαχειριστή. Το ΚΝetworkΜanager βρίσκεται στα repositories universe. Πρέπει να βεβαιωθούμε ότι είναι ενεργοποιημένα. Επιλέγουμε από το μενού

Adept -> Manage Repositories

και στη στήλη Components ψάχνουμε να βρούμε αν οι γραμμές που γράφουν universe είναι ενεργοποιημένες ή όχι. Οι ανενεργές γραμμές είναι γκριζαρισμένες. Με δεξί κλικ εμφανίζεται ένα μενού όπου επιλέγουμε Enable. Αφού βεβαιωθούμε ότι τα universe repositories είναι ενεργοποιημένα, κλικ στο κουμπάκι Close, κάτω δεξιά, και επιστρέφουμε στο αρχικό παράθυρο. Τώρα, κλικ στο κουμπάκι Fetch Updates κάτω από το μενού, για να ενημερωθεί το Adept για τα διαθέσιμα πακέτα. Αυτό το τελευταίο πρέπει να γίνεται κάθε φορά που προσθέτουμε ή αφαιρούμε repositories.

Ψάχνουμε να βρούμε το πακέτο (package) knetworkmanager και το επιλέγουμε. Δεξί κλικ και Request Install. Τελος, κλικ στο κουμπάκι Apply και το ΚΝetworkΜanager θα εγκατασταθεί μαζί με όλα τα πακέτα που χρειάζεται! To ΚΝetworkΜanager θα το βρούμε στην ομάδα Internet του κύριου μενού. Η χρήση του είναι εξαιρετικά απλή: ένα εικονίδιο πάει και κάθεται στο system tray. Με κλικ στο εικονίδιο εμφανίζεται μια λίστα με τα διαθέσιμα δίκτυα ενσύρματα κι ασύρματα. Επιλέγουμε ποιο θέλουμε να συνδεθούμε κι ακολουθούμε τις οδηγίες. Τόσο απλά!

Πρέπει να σημειώσουμε ότι τα συνθηματικά (key ή passphrase) που τυχόν χρειάζονται αποθηκεύονται στην εφαρμογή KWallet - είναι μια εφαρμογή για τη διαχείριση password κλπ. Αν δεν την έχετε χρησιμοποιήσει ξανά θα σας ζητήσει ένα master password. Αν βαριέστε να πληκτρολογήτε ένα master password κάθε φορά που το ΚΝetworkΜanager επιχειρεί να συνδεθεί σ' ένα δίκτυο αφήστε το master password κενό - να ξέρετε όμως ότι έτσι τα password σας δεν είναι ασφαλή.

Το ΚΝetworkΜanager μπορεί να είναι βολικό, όμως δεν είναι καθόλου σταθερό. Σ' εμένα πολλές φορές το εικονίδιο εξαφανίζεται μόλις πάει να συνδεθεί το δίκτυο. Τότε, αναγκάζομαι να ξεκινήσω το KSysGuard (στην ομάδα System του κύριου μενού), να επιλέξω το knetworkmanager στον Process Table και να το «σκοτώσω» - κλικ στο κουμπάκι Kill. Μετά ξαναξεκινώ το ΚΝetworkΜanager κι όλα δουλεύουν ρολόι. Στην επερχόμενη έκδοση του kubuntu μαλλον θα 'χει διορθωθεί αυτό το bug.

Η επόμενη έκδοση του kubuntu, η 7.04, η οριστική αναμένεται τον Απρίλιο, θα εγκαθιστά ως προεπιλογή το ΚΝetworkΜanager, οπότε όσοι έχετε υπομονή θα γλυτώσετε τη διαδικασία! Επίσης, το παραπάνω bug φαίνεται να έχει λυθεί.

Πάμε!

Μ' ένα CD του kubuntu (τη desktop έκδοση) στο χέρι, είμαστε έτοιμοι για εγκατάσταση! Είχα ακούσει ότι τα HP χρειάζονται κάποιο ειδικό driver για να δει το λειτουργικό το δίσκο (π.χ. το αυθεντικό setup CD των Windows XP δεν βλέπει το δίσκο!) αλλά τέτοιο πρόβλημα δε μου προέκυψε. Όλα δούλεψαν ρολόι!

Πού όμως θα εγκαθιστούσα το kubuntu; Ο δίσκος χρειαζόταν repartition και γι' αυτό φρόντισε το setup του kubuntu. Ο δίσκος είχε τρία (3) partition: αυτό που εγκαταστάθηκαν τα Windows, αυτό που η HP ονομάζει recovery partition που μπορεί και να σβηστεί αν έχεις πάρει αντίγραφα ασφαλείας σε DVD κι ένα τρίτο, μικρό, 1 GB που αποδείχτηκε ότι περιείχε το Quick Play της HP, μια εφαρμογή υποτίθεται για να παίζεις multimedia χωρίς να ξεκινήσεις τα Windows - μπούρδες, πάλι Windows ξεκινούν, απλά μια «ελαφριά» έκδοση (embedded). Λοιπόν, μίκρυνα το partition των Windows και τ' άλλα δύο τ' άφησα όπως ήταν. Στο χώρο που προέκυψε (1ον) δημιούργησα ένα extended partition και (2ον) στο extended partition δημιούργησα ένα linux (ext3) partition που το όρισα ως root (/), ένα swap δυο φορές όσο η RAM και το υπόλοιπο το όρισα vfat ως χώρο γενικής αποθήκευσης να το βλέπουν και τα Windows και το Linux. Προσωπικά, δεν συνιστώ ν' αφήσετε το setup να κάνει του κεφαλιού του!

Αφού τελειώσαμε με το repartitioning, η εγκατάσταση συνεχίστηκε ομαλότατα! Όταν ολοκληρώθηκε, επανεκκίνησε και βρεθήκαμε στο μενού του grub, δηλαδή, του boot loader του linux, όπου διαλέγουμε λειτουργικό. Εκτός από το kubuntu είχαμε κι όλες τις απαραίτητες επιλογές για τα Windows: κανονική εκκίνηση, εκίνηση από το recovery partition και το quick play! Εκκινήσαμε το kubuntu και ιδού! Όλες οι συσκευές είχαν αναγνωριστεί και λειτουργούσαν κανονικά! Μπορούσαμε πια να δουλέψουμε παραγωγικά στο kubuntu!

KDE ή GNOME;

Το γραφικό περιβάλλον εργασίας είναι σήμερα κάτι το αυτονόητο. Αυτή όμως η επανάσταση που έφερε ο Mac δεν ήταν καθόλου αυτονόητη παλιότερα. Τα πρώτα Windows «κάθονταν» πάνω στο «παλιό, καλό» DOS, κι αυτό συνεχίστηκε μέχρι και τα Millenium. Η Microsoft που είχε αντιληφθεί τους περιορισμούς του DOS εξέλισσε παράλληλα τα NT που είχαν το γραφικό περιβάλλον ενσωματωμένο στο λειτουργικό, μέχρι που τελικά οι δυο κλάδοι εξέλιξης, Windows πάνω σε DOS και Windows NT ενοποιήθηκαν τελικά στα XP.

Η κατάσταση στο Linux είναι λίγο περίπλοκη. Το Linux αυτό καθ' αυτό δεν έχει γραφικό περιβάλλον εργασίας, αλλά απλά μια γραμμή εντολών. Αυτό από μόνο του δεν σημαίνει ότι το λειτουργικό έχει περιορισμένες δυνατότητες. Σημαίνει απλά ότι δεν έχει τη λειτουργικότητα που μας αρέσει, δηλαδή, πολύχρωμα παράθυρα, κουμπάκια, εικονίδια κλπ. κλπ. Για να αποκτήσει το Linux το πολυπόθητο γραφικό περιβάλλον εργασίας έχει υλοποιηθεί μια προσέγγιση διαφορετική από τα Windows που όλα τα έχουν ενσωματωμένα στο λειτουργικό.

Κατ' αρχήν υπάρχει το X Window System, το οποίο «κάθεται» όμορφα κι ωραία πάνω στο λειτουργικό και παρέχει την αναγκαία υποδομή που χρειάζεται ένα γραφικό περιβάλλον εργασίας. Πάνω τώρα στο X Window System πάει και κάθεται το καθαυτό γραφικό περιβάλλον εργασίας. Όπως μάλλον υποψιαστήκατε η αρχιτεκτονική αυτή δεν μας περιορίζει σε ένα και μοναδικό περιβάλλον εργασίας. Τα πιο διαδεδομένα γραφικά περιβάλλοντα ,τώρα, είναι το KDE και το GNOME.

Χωρίς να μπω σε λεπτομέρειες, το KDE, που έκλεισε τα 10 χρόνια του, «φέρνει» λίγο στο περιβάλλον των Widows, ενώ το GNOME, που είναι λίγο νεότερο, «φέρνει» προς αυτό του Mac. Οι ομοιότητες δεν ειναι μόνο εμφανισιακές αλλά εκτείνονται και στη φιλοσοφία του κάθε περιβάλλοντος. Το KDE έχει πάμπολλες δυνατότητες ρυθμίσεων, σε σημείο που μερικοί να ισχυρίζονται ότι καταλήγει να είναι δύσχρηστο. Προσωπικά, νομίζω ότι όσοι έχουν συνηθίσει τα Windows δεν θα το θεωρήσουν καθόλου δύσχρηστο. Το GNOME από την άλλη είναι πιο «σπαρτιάτικο» και δίνει έμφαση στη απλότητα ώστε κάτι να «δουλεύει απλά», με τις ελάχιστες δυνατές ρυθμίσεις. Επίσης, παρά τη πολυετή εξέλιξή του το KDE έχει κάποια παραπάνω προβλήματα σταθερότητας: δεν είναι σπάνιο να διαλέξει κανείς μια εφαρμογή από το μενού κι αυτή να αρνηθεί πεισματικά να τρέξει παρά μόνο μετά από μια ακόμη προσπάθεια (και δυο και τρεις καμμιά φορά).

Πάντως, άσχετα με το ποιο περιβάλλον διαλέξει κανείς δεν θα έχει το παραμικρό πρόβλημα να τρέξει εφαρμογές που έχουν γραφτεί για άλλο περιβάλλον! Οι εφαρμογές του KDE τρέχουν το ίδιο καλά και σε GNOME και το αντίστροφο! Η μόνη διαφορά είναι αισθητικής τάξης: κάθε περιβάλλον χρησιμοποιεί τη δική του «εργαλειοθήκη», με αποτέλεσμα να μην υπάρχει συνέπεια στα κουμπάκια, τα κουτάκια, τις γραμματoσειρές, όλ' αυτά τα καλούδια που διαθέτει κάθε παραθυρική εφαρμογή. Πάντως, και τα δύο περιβάλλοντα, όπως και άλλα, λογότερο δημοφιλή μπορούν να συνυπάρχουν στον ίδιο υπολογιστή κι όποιος ενδιαφέρεται να εναλλάσει KDE και GNOME κατά τα γούστα του!

Βεβαίως, πριν καταλήξω το KDE και το kubuntu δοκίμασα διάφορα Live CD, εγκατέστησα επίσης δοκιμαστικά τόσο το ubuntu όσο και το kubuntu στο παλιό μου laptop (το ubuntu έχει ως προεπιλεγμένο περιβάλλον εργασίας το GNOME). Οφείλω να ομολογήσω ότι το GNOME στην αρχή με ενθουσίασε. Ωστόσο η υπερβολική για τα γούστα μου λιτότητά του, οι ελάχιστες δυνατότητες ρυθμίσεων και η αισθητική ασυνέπεια των εφαρμογών του KDE μ' έστρεψαν στο πιο φανταιζί KDE. Ο κύβος, λοιπόν, ερρίφθη, KDE, δηλαδή kubuntu, έκδοση 6.10 (edgy eft) και πάμε για εγκατάσταση!

Γιατί στη χώρα των πιγκουίνων;

Ήταν πια καιρός ν' αποκτήσω καινούργιο laptop. Το παλιό μου είχε αρχίσει να δείχνει τα χρονάκια του κι έτσι, με τη βοήθεια και του 13ου μισθού, έγινα ευτυχής κάτοχος ενός ολοκαίνουργιου HP Pavillion dv6000, με τον Core 2 επεξεργαστή του, με τα 2 GB της RAM του, και γενικά μ' όλα τα καλούδια του (δεν έμελλε, πάντως, ν' αποδειχτεί η πλέον σοφή επιλογή). Είχα ήδη αποφασίσει να του φορτώσω Linux, μαζί με τα προεγκατεστημένα XP, με απώτερο σκοπό να το έχω ως βασικό λειτουργικό.

Γιατί Linux;

Να ξεκαθαρίσω ότι αν περιμένετε να ελεεινολογήσω τον Bill Gates, τη Microsoft, τα Windows κλπ. κλπ., τότε χάσατε. Ο Bill Gates απλά έχει πετύχει αυτό που ονειρεύεται κάθε σοβαρός επιχειρηματίας: να μονοπωλήσει την παγκόσμια αγορά. Αν αυτό δεν σας αρέσει, τότε δεν σας φταίει ούτε ο Bill Gates, ούτε η Microsoft, ο κόσμος μας έτσι λειτουργεί, κοιτάξτε πώς θα τον αλλάξετε! Σίγουρα, τα Windows και το Office δεν είναι αψεγάδιαστα προϊόντα. Ωστόσο, είναι πλέον ώριμα και ο τυπικός χρήστης δεν έχει παρά να βάλει το CD στον οδηγό και το λειτουργικό κι οι εφαρμογές θα εγκατασταθούν «έτσι απλά» και θα δουλεύουν χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα.

Τότε, λοιπόν, γιατί Linux; Ένας παράγοντας είναι το κόστος. Ως γνωστόν (;) το Linux είναι εντελώς δωρεάν. Αν πληρώνεις κάτι αυτό είναι το κόστος συσκευασίας και διανομής, τα εγχειρίδια και η υποστήριξη. Σε αντίθεση με τα Windows που πληρώνεις κάποια 280 € για τα καινούργια Vista, πολύ περισσότερα για το Office και με ανύπαρκτη υποστήριξη. Ο άλλος παράγοντας, και ο πλέον σοβαρός, είναι το μονοπώλιο. Τα μονοπώλια είναι κακό πράγμα, ρωτήστε σχετικά κι όποιον υπεράνω αριστερής υποψίας λιμπεραλιστή θέλετε!

Αν έχεις Windows εξαρτάσαι εσαεί από τις διαθέσεις της Microsoft. Εκείνη χτυπάει το ντέφι, εσύ χορεύεις - και πληρώνεις! Κι επειδή το λειτουργικό είναι κλειστού κώδικα, ποτέ δεν γνωρίζεις τι πραγματικά τρέχει κάτω από τη μύτη σου. Το Linux αντίθετα (πιο σωστά, το GNU/Linux) είναι «κοινόχρηστο» λειτουργικό, ο κώδικάς του είναι ανοικτός, άρα όποιος ενδιαφέρεται μπορεί να γνωρίζει τι γίνεται και πώς γίνεται, και βεβαίως, κι αυτό είναι το πλέον σημαντικό, δεν κρέμεσαι από τις διαθέσεις - και την εμπορική πολιτική - της κάθε εταιρείας.

Η ζωή μας εξαρτάται ολοένα και περισσότερο από τους υπολογιστές. Όποιος μπορεί και ελέγχει το λειτουργικό των υπολογιστών μπορεί και να ελέγχει το τι θα κάνουμε με αυτόν, πώς θα το κάνουμε και πότε θα το κάνουμε - μ' άλλα λόγια μπορεί να ελέγχει τη ζωή μας. Το να ξεφύγεις λοιπόν από την δεσποτεία των Windows είναι και μια κίνηση να ανακτήσεις το έλεγχο της ζωής σου.

Ναι, αλλά ποιο Linux;

Δεν υπάρχει ένα Linux αλλά πολλά! Πιο σωστά, υπάρχουν διαφορετικές διανομές του Linux. Δεν μιλάμε για διαφορετικό λειτουργικό αλλά για ένα σύνολο λειτουργιών που κάθε διανομή έχει επιλεξει να συμπεριλάβει στο βασικό κορμό του Linux. Αυτό σημαίνει ότι αν κάποιος μεταπηδήσει από μια διανομή σε άλλη δεν θα βρεθεί μπροστά σ' ένα διαφορετικό σύστημα αλλά σ' ένα διαφορετικό σύνολο λειτουργιών, προγραμμάτων κλπ.

Το καλό της υπόθεσης είναι ότι πολλές διανομές κυκλοφορούν τα λεγόμενα Lίve CD ή DVD με τα οποία μπορείς να δοκιμάσεις το λειτουργικό και τη διανομή χωρίς να πειράξεις καθόλου το σύστημά σου. Έχοντας παλιότερα πειραματιστεί σχετικά με μερικές διανομές, αποφάσισα τελικά στη διανομή kubuntu, που είναι η έκδοση του πολύ δημοφιλούς ubuntu αλλά με περιβάλλον εργασίας το KDE αντι του GNOME. Αλλά γιατί KDE κι όχι GNOME στο επόμενο.